Świąteczne prezenty dla pracowników już dawno przestały być formalnością i coraz częściej stają się elementem strategii budowania relacji oraz kultury organizacyjnej. Marki wybierają dziś personalizację, doświadczenia i rozwiązania ekologiczne zamiast masowych gadżetów. Sprawdziliśmy, na co stawiają firmy w 2025 roku i czego naprawdę oczekują pracownicy.
Wiele organizacji podchodzi do świątecznych upominków znacznie uważniej, traktując je jako element doświadczenia pracowniczego, a nie jednorazowy gest. Zmienia się zarówno forma prezentów, jak i ich rola w kulturze organizacyjnej: odchodzi się od gadżetów, a rośnie znaczenie jakości i intencji. Coraz częściej to sposób, w jaki firma myśli o swoim zespole, a nie sam przedmiot znajdujący się w paczce.
Eksperci zwracają uwagę, że na decyzje firm coraz mocniej wpływają trendy takie jak personalizacja, ekologia oraz odejście od „masowych” rozwiązań. Marki zaczynają wybierać prezenty, które mają realną wartość użytkową lub emocjonalną, a nie są jedynie symbolem sezonu. Rośnie też znaczenie działań, które wspierają wspólnotę i budują doświadczenie pracowników, zarówno w święta, jak i poza nimi.
Swoimi opiniami na temat prezentów świątecznych podzielili się: Monika Buchwald z Creative Brand Strories, Krystyna Bajor-Ledwoń z Warsaw/Creatives, Emilia Klepacka z Group One, Magdalena Kurpiewska z Generali Polska, Agata Nowakowska z Rossmann, Aleksandra Robaszkiewicz z Lidl Polska, Małgorzata Podrażka z Prudential Polska (Pru), Marta Stasiak z INEA, Iga Wiewióra z x-kom.
Jak widzą to agencje: od strategii i emocji po ekologiczną rewolucję w prezentach
Monika Buchwald
CEO i head of creative & strategy, Creative Brand Strories
Jak firmy planują świąteczne prezenty dla pracowników
Widać dwa podejścia: marki, które myślą strategicznie oraz te, które „gaszą pożar” w grudniu. Te pierwsze planują upominki z takim samym zaangażowaniem, z jakim projektują kampanie, bo wiedzą, że świąteczny box to nie tylko prezent, ale gest komunikujący wartości marki. Mówimy, że dobrze zaprojektowany box to storytelling w formie fizycznej, to zaproszenie do emocji odbiorcy.
A ci, którzy działają spontanicznie? Też ich rozumiemy, ale wtedy znacznie trudniej o sens, a łatwiej o chaos.
Rola świątecznych benefitów w employer brandingu i relacjach z zespołem
Świąteczne prezenty potrafią powiedzieć więcej o kulturze organizacyjnej niż niejedna prezentacja z działu HR. Nie chodzi o budżet, lecz o intencję. Dobrze dobrany upominek jest jak zdanie „wiemy, kim jesteś, dziękujemy, że jesteś z nami”.
Z naszych doświadczeń wynika, że marki, które podchodzą do tego świadomie, budują coś znacznie trwalszego niż chwilowy efekt „wow”, bo budują emocjonalne przywiązanie. A to dziś w employer brandingu jest walutą o największej wartości.
Co dziś naprawdę działa, a co jest już przestarzałe
Liczy się autentyczność i emocje. Ludzie chcą dostać coś, co ma znaczenie, nie kolejny gadżet, ale opowieść, w której mogą się odnaleźć.
Dlatego tworzymy boxy, które nie są zbiorem przypadkowych rzeczy, ale sensorycznym doświadczeniem: zapach, faktura, drobiazg od lokalnego artysty, hasło, które zostaje w głowie.
Przestarzałe? Wszystko, co pachnie „obowiązkiem”, czyli kubek z logo, bombka z grawerem. Dzisiejsze marki chcą zostawić emocję, nie tylko ślad po logotypie.
Ekologia, CSR i personalizacja w świątecznych prezentach
Aspekty ekologiczne, CSR-owe i personalizacja w wyborze upominków mają dziś ogromne znaczenie. Świadomy prezent to dziś statement marki, która mówi: „zależy nam”.
Coraz częściej firmy wybierają mniej, ale lepiej: naturalne materiały, krótkie łańcuchy dostaw, lokalnych twórców. To wszystko jest częścią większej narracji o odpowiedzialności i uważności.
Zawsze pytamy: „co chcecie, żeby ten box o Was opowiedział?”, bo każdy detal, od papieru po zapach, niesie komunikat o wartościach. To nowy luksus: sensowność.
Najczęstsze błędy firm w planowaniu świątecznych upominków
Najczęstszy błąd? Brak intencji. Wiele firm kupuje prezenty „bo tak się robi”, zamiast zastanowić się, po co i co ten gest ma powiedzieć o marce. W efekcie z pozoru sympatyczny upominek staje się przypadkowym gadżetem bez znaczenia.
Drugim problemem jest rozjazd z tonem marki, bo nowoczesne, progresywne firmy, które wysyłają boxy niespójne ze swoją filozofią, tracą wiarygodność.
Dochodzi też brak personalizacji, „one-size-fits-all” w świecie, w którym pracownicy oczekują uważności i różnorodności, zwyczajnie już nie działa.
Często obserwujemy też logocentryzm zamiast sensu, czyli wielkie logo zamiast emocji i wdzięczności. Gadżet z nadrukiem to nie komunikat, to autopromocja.
Zdarza się również, że marki mówią o ekologii, a w środku pudełka króluje plastik. To detal, który podważa cały przekaz.
I wreszcie: brak narracji. Box bez słowa od lidera, bez kontekstu, bez momentu wspólnego „unboxingu” nie zbuduje relacji, nawet jeśli sam w sobie jest piękny.
W Box of Stories zawsze zaczynamy od strategii: co ten box ma o Was powiedzieć? Dopiero potem wybieramy formę, materiały i detale. Bo jeśli prezent nie mówi językiem marki i nie niesie sensu, to jest tylko pudełkiem.
Autentyczna komunikacja świątecznych prezentów
Zamiast komunikować, co wysłaliście, pokażcie, dlaczego to zrobiliście. Autentyczność rodzi się z emocji i z momentu, kiedy ktoś otwiera pudełko i naprawdę czuje się częścią historii marki.
Warto pokazać kulisy, ludzi, którzy te boxy tworzyli, detale, które niosą emocje. Bo każda paczka może być czymś więcej niż świątecznym upominkiem. Może być małą opowieścią o wdzięczności, relacjach i wspólnym sensie.
W końcu to nie jest „tylko box”, ale opowieść o marce zamknięta w pudełku.
Krystyna Bajor-Ledwoń
managing director, Warsaw/Creatives
Z perspektywy Warsaw Creatives widzimy, że świąteczne prezenty dla pracowników przestały być gestem „na koniec roku”, a stały się częścią strategii employer brandingowej, dlatego pierwsza rada, jaką dajemy markom, to: zacznijcie planować z wyprzedzeniem i potraktujcie ten moment jak komunikację wartości, a nie zakup gadżetów.
Dobrze zaplanowany prezent nie jest tylko rzeczą – jest komunikatem. Powinien mówić: „doceniamy Cię, wiemy, co dla Ciebie ważne, jesteś częścią tej historii”, ale żeby ten komunikat był wiarygodny, musi mieć fundament w codzienności. Prezent świąteczny jest jedynie zwieńczeniem całorocznego dialogu z pracownikami – jeśli w ciągu roku nie ma przestrzeni na docenianie, słuchanie i dawanie realnego feedbacku, nawet najpiękniejszy upominek nie przykryje braku relacji. Regularne, autentyczne uznanie to dziś jeden z kluczowych czynników zatrzymania talentów.
W praktyce skuteczne marki stawiają na jakość i personalizację. Upominek, który pasuje do stylu życia czy wartości pracownika, ma znacznie większą siłę niż uniwersalny zestaw z logo firmy. Coraz większe znaczenie mają też aspekty ekologiczne i społeczne: współpraca z lokalnymi manufakturami, ograniczenie odpadów, logistyki związanej z zakupem prezentów, czy przeznaczenie części budżetu na inicjatywy wskazane przez pracowników. Rynek idzie w kierunku „mniej, ale lepiej”, czyli prezentów, które mają znaczenie.
To, co się nie sprawdza, to działania na ostatnią chwilę i przypadkowe gadżety. W 2025 roku takie gesty nie budują wizerunku – raczej go osłabiają. Równie niebezpieczna jest komunikacja pozbawiona emocjonalnego kontekstu: kiedy firma pokazuje hojność, ale nie mówi za co dziękuje, ani czemu akurat ten gest.
Dlatego naszym klientom zawsze rekomendujemy, by świąteczny prezent był częścią większej narracji o kulturze firmy – spójnej z tym, jak organizacja traktuje ludzi przez cały rok. Niech prezent stanie się symbolem tego, że marka potrafi słuchać, doceniać i odpowiadać na potrzeby swojego zespołu. Bo tylko wtedy gest ma prawdziwą wartość – i zostaje w pamięci znacznie dłużej niż samo opakowanie.
Emilia Klepacka
brand reputation director, Group One
Widać wyraźną zmianę rynkową: marki i firmy odchodzą od wyścigu na najbardziej widowiskowe i „kreatywne” gifty. Przez lata dominował branding na wszystkim, od pendrive’ów i kubków, po plastikowe gadżety, które często po świętach trafiały do szuflady lub kosza.
Dziś coraz częściej uznaje się to za brak refleksji, a nawet działanie niespójne z deklaracjami zrównoważonego rozwoju. Zamiast produkować kolejny przedmiot, który przetrwa kilka tygodni, firmy wybierają rozwiązania niematerialne jak np. doświadczenia i vouchery do restauracji, kin, teatrów, miejsc kultury albo vouchery na zakupy, po prostu.
Bony zakupowe to była kiedyś najpopularniejsza praktyka firm, która powraca. I deklaratywnie, tego chcą sami pracownicy, zwłaszcza z pokolenia Z, które ceni sobie możliwości wyboru i praktyczne rozwiązania. To też rozwiązanie w trendzie „all about me”, czyli odchodzenie od masowych prezentów na rzecz indywidualnych potrzeb. Ludzie przestają chcieć tego samego „dla wszystkich”. Wolą wybrać coś, co odpowiada ich stylowi życia: dla jednego będzie to kolacja z partnerem, dla innego kino z rodziną, a dla kolejnej osoby wsparcie fundacji lub lokalnej inicjatywy.
Ta personalizacja sprawia, że prezent nie jest „kolejnym upominkiem”, tylko realną wartością. To również ekologiczna zmiana. Minimalizuje się produkcję, pakowanie, wysyłkę i logistykę, czyli cały ślad węglowy związany ze „świąteczną machinerią” prezentową. Zamiast kurierów, paczek i folii – prosty, lekki i świadomy, digitalowo dostępny gest.
Jak robią to marki: praktyki, benefity i realne działania w firmach
Magdalena Kurpiewska
członek zarządu w Generali Polska
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
W Generali o pracownikach myślimy nie tylko od święta, ale przez cały rok. Jedną z naszych kluczowych wartości jest WeLiveTheCommunity, co oznacza, że aktywnie budujemy i wzmacniamy naszą społeczność – nie tylko w grudniu, ale przez wszystkie miesiące roku.
Relacje są dla nas kluczowe, bo z badań wiemy, że to właśnie one są najsilniejszym predyktorem szczęścia. Dlatego nie ograniczamy się do jednorazowych gestów – choć oczywiście celebrujemy ważne momenty, jak okres świąteczny i dbamy o elementy takie jak bonus świąteczny, który jest dla pracowników bardzo ważny. Jednak fundamentem naszej kultury są działania podejmowane przez cały rok, które realnie wzmacniają więzi i poczucie wspólnoty.
Przykładem są spotkania z prezesem zarządu Rogerem Hodgkiss oraz członkami zarządu – „Lunch z Rogerem i przyjaciółmi” czy sesje pytań i odpowiedzi w ramach „Zapytaj Rogera”. Latem organizujemy „Ice Cream Fiesta”, a jesienią cykl „Śniadań z Generali” w naszych siedzibach. Dodatkowo działają u nas Kluby Generali, czyli społeczności wokół wspólnych pasji – biegania, boksu, jeździectwa czy szachów. Każdy pracownik może założyć taki klub, prowadzić go i otrzymać na to budżet. Wierzymy, że te mniejsze społeczności budują coś więcej niż dobrą atmosferę – tworzą relacje, które procentują w naszej codziennej pracy.
W okresie świątecznym również celebrujemy ten czas. Spotykamy się na firmowym wydarzeniu, podczas którego wspólnie rozmawiamy i spędzamy czas w przyjaznej atmosferze i przy pysznych daniach. Co roku przygotowujemy też warsztaty, dzięki którym można się zintegrować i wykazać kreatywnością, np. tworząc własne świece, czekolady czy ozdoby choinkowe. Zamiast tradycyjnych prezentów świątecznych angażujemy się również w akcje wolontariackie. Pracownicy mogą wtedy obdarować prezentami dzieci z domów dziecka i z domów samotnej matki, niosąc radość tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.
Podsumowując, w Generali wierzymy, że prawdziwa siła tkwi w społeczności. Świąteczne inicjatywy są ważne i piękne, ale to codzienne działania, które budują więzi i poczucie przynależności, stanowią fundament naszej kultury. Dzięki nim tworzymy środowisko, w którym ludzie czują się docenieni, wspierani i szczęśliwi – nie tylko od święta, ale każdego dnia.
Agata Nowakowska
rzecznik prasowy, Rossmann
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
Wszystkie nasze działania skierowane do pracowników są efektem przemyślanej i zaplanowanej strategii. Stawiamy na stabilność, bezpieczeństwo i konkretne wsparcie – przede wszystkim w codziennym życiu pracowników. W okresie zimowym od wielu lat mogą oni liczyć na świąteczne wsparcie finansowe od firmy. Dla dzieci (do 15 r. ż.) pracowników przygotowane są elektroniczne vouchery do wykorzystania w popularnych sklepach.
Przy okazji Świąt Bożego Narodzenia pracownicy otrzymują od nas również paczki prezentowe. Zazwyczaj znajduje się w nich książka uznanego autora, często tuż po premierze (współpracujemy z największymi wydawnictwami w Polsce). Co istotne, pracownicy znajdują w paczkach różne tytuły, a więc po przeczytaniu mogą się nimi wymieniać. To dodatkowo pozytywnie wpływa na relacyjność w zespołach i zachęca do rozmów nt. poznanych książek. Do tego dołączamy słodycze, konfitury, kawę i herbatę. Paczki przed świętami trafiają do wszystkich pracowników drogerii, magazynów i centrali Rossmanna (pakujemy je wykorzystując ekologiczne komponenty).
To pracownicy – poprzez głosowanie w sondzie wskazali nam jaki rodzaj upominku chcieliby otrzymać. Tak było np. kilka miesięcy temu, gdy otrzymali od nas zestawy do domowego SPA (m.in. ze szlafrokami, tunikami, kosmetyczkami), które mogli wykorzystać podczas swoich łazienkowych rytuałów, wyjazdów z najbliższymi oraz chwili, które poświęcali tylko sobie.
Aleksandra Robaszkiewicz
dyrektorka ds. corporate affairs i CSR, Lidl Polska
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
Upominki oraz inicjatywy świąteczne stanowią ważny element budowania zaangażowania oraz wzmacniania relacji z zespołem. W związku z tym, planujemy je z dużym wyprzedzeniem i traktujemy jako integralną część naszej strategii employer brandingu. Świąteczne benefity mają znaczący wpływ na wizerunek marki pracodawcy – są namacalnym dowodem na to, że firma docenia trud i wkład pracowników, zwłaszcza w intensywnym okresie przedświątecznym, dlatego dbamy o to, by były praktyczne, wymierne i odpowiadały na realne potrzeby załogi oraz ich bliskich.
Kontynuując nasze działania w tym obszarze, w grudniu – który jest szczególnie pracowitym miesiącem dla branży handlowej – zaprosimy pracowników do udziału w kolejnej odsłonie wielkiej akcji promocyjnej aplikacji Lidl Plus. W jej ramach otrzymają kupony rabatowe o łącznej wartości 1200 zł na zakupy w sklepach Lidl Polska. Promocja ta jest skierowana do pracowników i współpracowników, a także osób zatrudnionych przez wybranych kontrahentów. Uczestnicy będą mogli zaprosić do akcji dowolnie wybrane osoby, w tym swoich bliskich i znajomych, co ma na celu dotarcie z aplikacją do jak najszerszego grona użytkowników.
Ponadto, dbamy o rodzinny wymiar świąt: w 2025 roku z okazji Świąt Bożego Narodzenia Lidl Polska przygotuje łącznie ponad 22 tysiące paczek dla najmłodszych – wszystkich dzieci pracowników do 13. roku życia. Pakiety będą zróżnicowane w zależności od wieku dzieci.
Małgorzata Podrażka
dyrektor HR w Prudential Polska (Pru)
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
Świąteczne upominki planujemy z wyprzedzeniem jako całość naszej strategii w pracy z benefitami, to ważne by być spójnym przez cały rok.
Takie świąteczne benefity to ważny element budowania zaangażowania, ważne by nie ograniczały się jedynie do świątecznego prezentu. W naszej firmie świąteczna atmosfera udziela się nam już od pierwszych dni grudnia, gdy do biura przyjeżdża choinka i pojawiają się świąteczne dekoracje. Na stałe wpisała się już u nas tradycja przygotowywania stroików świątecznych oraz „Dzień Świątecznego Swetra”, w którym ubieramy się w świąteczne swetry (im bardziej kolorowe i wymyślne- tym lepiej i weselej). Co roku wiele radości sprawia nam pozowanie do wspólnego zdjęcia w tych właśnie świątecznych stylizacjach :-).
W okresie świątecznym przygotowujemy też prezenty dla potrzebujących dzieci. Tego typu inicjatywa również bardzo nas integruje – nie od dziś wiadomo, że pomaganie łączy. Całość dopełnia wspólna wigilia, która jest zwieńczeniem naszych świątecznych działań.
Co działa, a co nie w świątecznych inicjatywach dla pracowników
Każda firma ma inną specyfikę, to co działa w jednej – nie musi sprawdzać się w innej. Trzeba wziąć pod uwagę profil działalności organizacji i strukturę demograficzną pracowników i być elastycznym. Istotne jest, aby słuchać jakie są wewnętrzne potrzeby i elastycznie się do nich dopasowywać. My zdecydowaliśmy się na karty przedpłacone dla pracowników i ich dzieci, aby każdy mógł sobie wybrać prezent sam.
Ekologia, personalizacja i odpowiedzialność w świątecznych wyborach
Jest to kluczowe, aspekt społeczny, ekologiczny, spójność z wewnętrznymi wartościami jest głównym elementem nadającym kierunek. W dzisiejszych czasach nie da się już inaczej.
Największe wyzwania i błędy w planowaniu świątecznych prezentów
Nie chciałabym mówić o błędach innych – mogę sobie wyobrazić, że wyzwaniem może być dopasowanie się z prezentami/ benefitami do potrzeb poszczególnych grup pracowników. Dlatego my zdecydowaliśmy się na karty przedpłacone.
Marta Stasiak
human capital manager, INEA
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
Upominki świąteczne planujemy z odpowiednim wyprzedzeniem, traktując je jako element przemyślanej strategii budowania doświadczeń pracowników. Dzięki temu możemy zadbać o wysoki poziom personalizacji, dopracować każdy szczegół i uniknąć wyborów „na ostatnią chwilę”.
Dobrze zaprojektowane prezenty świąteczne wzmacniają relacje i budują poczucie zaopiekowania i przynależności. Są jasnym sygnałem, że firma dba o ludzi – nie tylko operacyjnie, ale także emocjonalnie i kulturowo. To drobny, ale bardzo widoczny element marki pracodawcy, który podkreśla spójność między deklarowanymi wartościami a rzeczywistymi działaniami.
Co działa, a co nie w świątecznych inicjatywach dla pracowników
Najbardziej doceniane są prezenty przemyślane, jakościowe i personalizowane – takie, które odzwierciedlają styl marki i potrzeby zespołu. Dobrze sprawdzają się zestawy o wysokiej jakości, współtworzone z lokalnymi producentami, z limitowanymi elementami i dbałością o detal.
Przestają działać natomiast masowe paczki z przypadkowymi produktami, powtarzalne gadżety, nadmiar plastiku i „oczywiste” prezenty, które nie wnoszą żadnego elementu zaskoczenia.
Ekologia, personalizacja i odpowiedzialność w świątecznych wyborach
Dla INEA to kluczowe kryteria. Stawiamy na rozwiązania ekologiczne, produkty wysokiej jakości, trwałe, często pochodzące od polskich dostawców. Personalizacja – zarówno treści, jak i samego zestawu – jest dla nas tak równie ważna, ponieważ pozwala uniknąć poczucia masowości i buduje realne doświadczenie „to było przygotowane dla mnie”.
Jak komunikujemy świąteczne działania wobec pracowników
Komunikacja jest u nas przede wszystkim naturalna i autentyczna, odwołuje się do emocji. Pokazujemy, że paczki są przygotowane z myślą o naszych ludziach – o ich codzienności, potrzebach i małych przyjemnościach. Unikamy formalnego tonu i podkreślamy, że jest to gest wdzięczności za rok wspólnej pracy, a nie element „corporate checklist”.
Największe wyzwania i błędy w planowaniu świątecznych prezentów
Najczęstszym błędem są paczki uniwersalne i masowe: niskiej jakości, przepełnione plastikiem, składające się z produktów, które finalnie trafiają do szuflady albo do kosza. Drugim błędem jest brak elementu zaskoczenia – prezenty powtarzalne rok do roku przestają mieć jakąkolwiek wartość emocjonalną.
Trzecim – wybór dostawców wyłącznie pod kątem ceny, co odbija się na jakości i odbiorze całości.
Iga Wiewióra
EB & communication lead, human resources section, x-kom
Nasze podejście do świątecznych prezentów i działań dla zespołu
W naszej firmie już od kilku lat działamy w podobny sposób – co roku w grudniu przed świętami Bożego Narodzenia, nasz prezes w artykule skierowanym do wszystkich pracowników wysyła świąteczne życzenia. Wtedy też zapowiada wysyłkę bonów świątecznych. W ramach bonu każdy z pracowników dostaje voucher do wykorzystania na zakupy w x-komie lub Neonecie.
Świąteczne benefity, takie jak bon na zakupy w naszym sklepie, pokazują, że firma pamięta o pracownikach i docenia ich zaangażowanie w wyjątkowy, praktyczny sposób. To drobny gest, który wzmacnia relacje w zespole i pozytywnie wpływa na wizerunek firmy jako pracodawcy bliskiego ludziom.
Co działa, a co nie w świątecznych inicjatywach dla pracowników
Prezenty, które budują poczucie docenienia: prezenty z możliwością wyboru, prezenty personalizowane, wspólne świętowanie. Prezenty, które przestały działać: uniwersalne gadżety bez personalizacji.
Ekologia, personalizacja i odpowiedzialność w świątecznych wyborach
Myślę, że te aspekty mają coraz większe znaczenie w podejmowanych przez firmy decyzjach. Możliwość personalizacji/wyboru, jest bardzo istotna. W przypadku voucherów pracownicy mogą indywidualnie zdecydować na co przeznaczą otrzymaną kwotę, a co więcej realizują zakup w swojej firmie, co wpływa na większe związanie z marką. Myślę, że równie ważne jest, aby prezenty były spójne z wartościami firmy. Aspekt ekologiczny również ma ogromne znaczenie – dla przykładu: jakiś uniwersalny gadżet często mógłby wylądować wśród rzeczy niechcianych, co mogłoby mieć negatywny wpływ na ekologię.
Jak komunikujemy świąteczne działania wobec pracowników
Informujemy, iż jest to gest doceniający całoroczne zaangażowanie pracownika. Wyrażamy wdzięczność, podkreślamy, że każdego dnia działają z pasją i mają realny wpływ na rozwój firmy. Unikamy narracji, że jest to zgodne z polityką firmy lub w ramach programu musimy…
Największe wyzwania i błędy w planowaniu świątecznych prezentów
Myślę, że najczęściej firmy realizują takie prezenty dla pracowników z poczucia ogromnego obciążenia i obowiązku, co pracownicy czują i mają wrażenie, że jest to zrobione jako „sztuka dla sztuki”. Często też informacje o takim prezencie nie są powiązanie z narracją, że to nagrodzenie za pracę, więc pracownik nie poczuje się doceniony za całoroczny wkład.
