X jubileuszowy Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku 2025, organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN, został oficjalnie rozstrzygnięty. Tegoroczna edycja pokazała, że choć język młodzieży pozostaje pod wyraźnym wpływem internacjonalizmów, kodów liczbowych i innowacji środowiskowych, to właśnie słowa dobrze zakorzenione w polszczyźnie – lecz używane w odświeżonych, kreatywnych znaczeniach – zdobyły w tym roku największą sympatię młodych internautów.
Najwięcej głosów zgromadził czasownik szponcić, wraz z jego rzeczownikową formą szpont. Wyrazy te, obecne wcześniej w polszczyźnie historycznej, regionalnej oraz w dawnych żargonach przestępczych, tradycyjnie odnosiły się do ‘rozrabiania’, ‘kombinowania’ czy ‘oszukiwania’. Dziś – w języku młodzieży – oznaczają przede wszystkim spontaniczne, energiczne działanie, często o improwizowanym charakterze i nie zawsze w pełni legalne.
Szpont funkcjonuje z kolei jako nazwa efektu takich działań: epizodu, który dodaje kolorytu codziennym sytuacjom lub opisuje zaskakujący zbieg okoliczności.
Jury postanowiło przyznać swoją Nagrodę również tym słowom, podkreślając, że znakomicie ilustrują żywiołowość, humor i spontaniczność młodzieżowej komunikacji. Dawne formy, twórczo przekształcone, zyskały nowe życie i semantyczną świeżość, stając się przykładem kreatywnego wykorzystania zasobów języka polskiego w codziennych kontaktach.
Drugie miejsce zajął się znak liczbowy 6 7 (67, six seven, sześć siedem) – idiom środowiskowy oparty na grze liczbami, wariantami graficznymi i gestami. To przykład wewnętrznego kodu grupowego i sposobu budowania młodzieżowej tożsamości poprzez język.
Wyróżnienie otrzymał także zrost OKPA. Wyraz ten funkcjonuje jako przykład ekspresywnej etykiety językowej, sygnalizującej zakończenie rozmowy – zwłaszcza wtedy, gdy nie przebiega ona po myśli nadawcy. OKPA pełni rolę komunikacyjnego „cięcia”, wyrażającego znużenie, lub chęć zakończenia kontaktu, a przy tym nadaje interakcji spontaniczny, nieformalny ton.
Na kolejnych pozycjach znalazły się: leksem klasa, który w nowych kontekstach przyjmuje funkcję wyrażenia oceniającego, odnoszącego się do stylu, jakości i prestiżu, oraz
internacjonalizmy związane z oceną wyglądu i jakości, m.in. tuff, a także pozytywne etykiety osób: GOAT i twin.
Na uwagę zasługuje także przymiotnik freaky, który – choć uzyskał mniej głosów – pozostaje wyrazistym markerem współczesnej „dziwaczności” i nietypowych upodobań.
Wydawnictwo Naukowe PWN oraz Jury składają podziękowania wszystkim uczestnikom plebiscytu – zarówno osobom zgłaszającym propozycje w pierwszym etapie, jak i głosującym na finałową piętnastkę. Szczególne wyrazy uznania kierowane są do młodzieży z rady konsultacyjnej przyObserwatorium Języka i Kultury Młodzieży, która wspierała prace jury na każdym etapie konkursu, pomagając rozstrzygać wątpliwości semantyczne i interpretacyjne.
Mecenasami Głównymi 10. edycji Młodzieżowego Słowa Roku są ORLEN oraz PKO Bank Polski Mecenasami są firmy: Apart, Local Heroes oraz marki Oxford, Pelikan i Polska Organizacja Turystyczna. Partnerem wspierającym jest Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
