W latach 2020-2024 średnia premia za kontrolę w wezwaniach dotyczących akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie wyniosła 17,1%. To najwyższy poziom odnotowany przez KPMG w ostatnich latach Jednocześnie rok 2024 okazał się wyjątkowy – po raz pierwszy od wielu lat nie odnotowano żadnego wezwania, którego celem byłoby przejęcie kontroli nad spółką.
Premia za kontrolę to dodatkowa kwota ponad wartość godziwą akcji, którą inwestorzy są skłonni zapłacić, by uzyskać możliwość decydowania o strategicznych kierunkach rozwoju spółki. Kontrolny pakiet akcji daje m.in. prawo powoływania i odwoływania członków zarządu, ustalania zasad ich wynagradzania, decydowania o wypłacie dywidendy, a także podejmowania decyzji o sprzedaży aktywów czy kierunkach inwestycji.
KPMG w Polsce cyklicznie dokonuje oszacowania poziomu premii związanej z przejęciem kontroli w oparciu o badanie rynku wezwań w Polsce w 5-letnim okresie czasowym. Podstawą analizy są udane wezwania dotyczące spółek notowanych na warszawskim parkiecie, które zakończyły się przejęciem ponad 50% akcji w spółce.
Analiza KPMG za lata 2020-2024 wskazuje, że średnia wartość udanego wezwania zakończonego przejęciem kontroli nad spółką sięgnęła 796 mln zł. Spośród 113 przeanalizowanych wezwań 103 zakończyło się sukcesem, w tym tylko 29 doprowadziło do uzyskania kontrolnego pakietu akcji. Premia za kontrolę została oszacowana na poziomie 17,1%. W stosunku do poprzedniej analizy obejmującej lata 2019-2023 premia za kontrolę wzrosła o 3,5 p.p., znajdując się tym samym na najwyższym poziomie w ostatnich latach, odnotowanym w Polsce.
– Zaobserwowany wzrost wysokości premii za kontrolę w Polsce – i to pomimo braku w 2024 roku wezwań z zamiarem przejęcia – skłania do zastanowienia, na ile ta premia mogłaby być jeszcze większa, gdyby takie wezwania się jednak pojawiły. Rok 2025 jak na razie nie przynosi nowych wezwań, żeby potwierdzić tę hipotezę. Czas pokaże, co przyniosą kolejne miesiące – komentuje Tomasz Wiśniewski, partner i szef zespołu wycen w Europie Środkowo-Wschodniej, KPMG w Polsce.
Rynek wezwań w 2024 roku
W 2024 roku na warszawskim parkiecie ogłoszono 7 wezwań, jednak wszystkie pochodziły od akcjonariuszy posiadających już pakiety większościowe. Ich celem było głównie zwiększenie udziału do 100% i wycofanie spółek z obrotu publicznego.
Wnioski z porównania międzynarodowego
W analizie KPMG uwzględniono również porównanie premii za oferty przejęcia na głównych rynkach kapitałowych, w tym w USA, Wielkiej Brytanii, UE i Azji, w podziale na gospodarki rozwinięte i wschodzące. Długoterminowa średnia dla Polski wynosi 20,6%, co plasuje nasz rynek powyżej średnich dla gospodarek wschodzących, a jednocześnie potwierdza atrakcyjność polskich spółek dla inwestorów strategicznych.
– Premie za kontrolę są najwyższe w USA i Azji (odpowiednio 37% i 32%), a tuż za nimi plasują się Wielka Brytania i rozwinięte rynki UE (29% i 28%). W Polsce, premie na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie były tylko nieznacznie wyższe niż na rynkach wschodzących, ale o prawie 10 punktów procentowych niższe niż w Europie Zachodniej. Chociaż GPW utraciła status rynku wschodzącego, nadal istnieje znaczny potencjał zwiększenia wartości dla akcjonariuszy mniejszościowych w scenariuszach przejęcia. Biorąc pod uwagę mnożniki wyceny, wielu inwestorów nadal postrzega polskie akcje jako atrakcyjnie wycenione – szczególnie w porównaniu z akcjami amerykańskimi i azjatyckimi. Jednak brak ofert przejęcia kontroli w 2024 r. może odzwierciedlać ograniczony apetyt inwestorów, na który wpływają dynamika cen akcji, warunki makroekonomiczne i czynniki geopolityczne – mówi Tomasz Regulski, partner, szef zespołu wycen w KPMG w Polsce.
Pełne podsumowanie znajduje się na stronie KPMG: Premia za kontrolę w latach 2020-2024 – KPMG Poland
