Pięć miast, wsparcie kilkudziesięciu ekspertów i wolontariuszy oraz prawie 14,500 osób odwiedzających. Tak zakończyła się kampania zorganizowana przez Komisję Europejską w ramach Misji Rak. Jej celem było szerzenie wiedzy na temat nowotworów oraz profilaktyki onkologicznej wśród Polaków. Podobne akcje odbyły się w Rumunii i na Litwie.
Swoją polską trasę zakończył właśnie onkobus unijny. W akcji wzięło udział pięć miast: Katowice, Gdynia, Grunwald, Wrocław oraz Lublin. Na specjalnie przygotowanych przystankach czekali specjaliści medyczni, edukatorzy oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych zajmujących się tematyką nowotworową.
Akcja ta była częścią Misji Rak – inicjatywy UE na rzecz walki z chorobą nowotworową. Główne jej cele to finansowanie innowacji i badań mających na celu lepsze zrozumienie nowotworów i ich przyczyn, unowocześnienie diagnostyki oraz leczenia dzięki opracowaniu skuteczniejszych badań przesiewowych, ale także poprawa jakości życia pacjentów w trakcie i po odbyciu leczenia.
Gośćmi specjalnymi w czasie kampanii byli pacjenci onkologiczni, którzy wygrali walkę z rakiem i podzielili się swoim cennym doświadczeniem, m.in. dziennikarka Joanna Górska w Lublinie. W kampanię zaangażowani byli również influencerzy, popularyzatorzy nauki: Kasia Gandor i Tomasz Rożek.
– Nowotwory stanowią jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych w naszym społeczeństwie. Niestety, wciąż za mało mówimy o profilaktyce nowotworowej, co sprawia, że wiele osób nie jest świadomych możliwości zapobiegania tej chorobie. Zdecydowałam się dołożyć swoją cegiełkę do walki z rakiem i dlatego wzięłam udział w kampanii „Spójrz, Polsko! Miej baczne oko na raka!”. Wierzę, że poprzez edukację i zwiększenie świadomości możemy uratować życie wielu ludzi – mówi Kasia Gandor, twórczyni internetowa oraz działaczka społeczna.
Jak wynika ze statystyk, w całej Unii Europejskiej nowotwory wykrywa się u 2,7 mln osób rocznie, jednak aż 40 procentom nowotworów można zapobiec lub je wyleczyć, jeśli zostaną wykryte we wczesnym stadium. Priorytetowymi punktami na liście inicjatywy było zebranie informacji na temat nowotworów w Polsce, a także zwiększenie świadomości Polaków w zakresie leczenia raka, profilaktyki, badań przesiewowych, diagnostyki onkologicznej oraz postępu nauki w walce z tą chorobą.
– Chciałabym podziękować wszystkim wolontariuszom zaangażowanym w sukces pilotażowej kampanii „Spójrz, Polsko! Miej baczne oko na raka!”, a w szczególności ekspertom i ekspertkom obecnym na przystankach trasy unijnego onkobusa. Lekarze, naukowcy, psychoonkolodzy, ozdrowieńcy, pacjenci w chorobie, wolontariusze fundacji onkologicznych, pracownicy ochrony zdrowia – bardzo Wam dziękujemy za merytoryczne wsparcie naszej kampanii. Ta misja pokazała jak istotne jest wspólne i międzysektorowe działanie w walce z rakiem o zdrowie i życie mieszkańców UE. Kampania nie kończy się wraz z ostatnim przystankiem. Unijna Misja Rak będzie kontynuować wsparcie innowacyjnych rozwiązań mających na celu lepsze zrozumienie nowotworów i ich przyczyn, unowocześnienia diagnostyki i leczenia m.in. dzięki opracowaniu skuteczniejszych badań przesiewowych – mówi Martyna Gacek Świecik z Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej, koordynatorka kampanii w Polsce ze strony Komisji Europejskiej.
Akcję w całej Polsce wsparło dwadzieścia instytucji (fundacji, organizacji pozarządowych i szpitali), a także niezależnych ekspertów w tematyce walki z rakiem.
Na przystankach można było porozmawiać z lekarzami, pielęgniarkami i psychologami o różnych specjalizacjach.
– Jako fundacja zajmujemy się edukowaniem społeczeństwa w zakresie profilaktyki onkologicznej. Dlatego też z wielką przyjemnością zdecydowaliśmy się na udział w kampanii „Spójrz, Polsko! Miej baczne oko na raka!”. Razem z organizatorami akcji chcemy inspirować do tego, by ludzie poczuli, że są odpowiedzialni za swoje zdrowie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, prowadząc zdrowy tryb życia, jesteśmy w stanie uniknąć 50 proc. przypadków wszystkich nowotworów. Warto również podkreślić, że nowotwory złośliwe są drugą przyczyną najczęstszych zgonów w Polsce. Zachorowania dotyczą szczególnie osób w młodym i średnim wieku. A nawet 90 proc. nowotworów zależy tylko i wyłącznie od czynników zewnętrznych, na które mamy realny wpływ. Dlatego edukacja społeczeństwa w tym temacie jest niezwykle istotna – mówi Magdalena Jarecka, prezes Fundacji w Związku z Rakiem.
Odwiedzający mieli też okazję do nauki samobadania piersi i jąder, a w Katowicach i Grunwaldzie – do skorzystania z bezpłatnych badań takich jak mierzenie tętna, ciśnienia i saturacji czy pomiaru poziomu cukru we krwi. Na gości czekały drukowane materiały informacyjne dotyczące profilaktyki nowotworowej oraz promujące podejmowanie świadomych decyzji dotyczących stylu życia, diety i codziennych nawyków.
Tym, co zaskoczyło organizatorów, była prędkość rozprzestrzeniania się wieści o przeprowadzanych na miejscu badaniach. Można też było zauważyć, że osoby z dobrymi wynikami poziomu cukru czy ciśnienia krwi z radością dzieliły się tym ze swoimi towarzyszami. Jak jednak wynika z rozmów z uczestnikami, na co dzień do badań profilaktycznych najczęściej skłania Polaków diagnoza kogoś z najbliższego otoczenia.
W wyniku konsultacji lekarskich kilka osób odwiedzających przystanki wysłano na pilną wizytę do lekarza pierwszego kontaktu lub zlecono zbadanie podejrzanych pieprzyków pod kątem raka skóry.
Po rozmowach z osobami cierpiącymi na raka można zauważyć, jak ogromne zapotrzebowanie na pomoc psychoonkologów czują chorzy i ich najbliżsi.
Nie obyło się także bez momentów pełnych emocji. Przystanek w Grunwaldzie odwiedziła starsza kobieta ze zdiagnozowanym rakiem skóry, która szukała pomocy, bo leczenie, jakie otrzymywała, okazało się nieskuteczne. Podobna sytuacja miała miejsce w Gdyni, gdzie starsze małżeństwo poprosiło o wsparcie psychiczne, gdyż u kobiety właśnie zdiagnozowano nowotwór.
Akcja cieszyła się zainteresowaniem nie tylko wśród Polaków, ale również obywateli Ukrainy, którzy często nie byli świadomi, jakie badania przysługują im w Polsce. Przystanki zaciekawiły nawet dzieci i nastolatków – chętnie korzystali z przygotowanej fotobudki oraz mikroskopów. Atrakcjami, które przyciągnęły przechodniów w każdym wieku, były gry dotyczące zdrowych nawyków. Co zaskakujące, większość graczy stwierdziła, że już wprowadziła te nawyki do swojego życia.
W troskę o zdrowie najbardziej angażują się kobiety.
Z rozmów z uczestnikami wynika, że Polacy coraz lepiej dbają o swoje zdrowie, jednak regularne badania pod kątem nowotworów wciąż nie są częścią naszej rutyny. To one częściej przyznawały, że wykonują regularnie badania takie jak mammografia czy cytologia, a także chętniej niż mężczyźni uczestniczyły w rozmowach z ekspertami.
