Jak trendy społeczne i nowości technologiczne wpływają na zmiany naszych zwyczajów dotyczących sprzątania? Na to pytanie odpowiada marka cleangang, która wraz z Moniką Borycką, założycielką TrendRadar przygotowała pierwszą w Polsce mapę trendów i mikrotrendów powiązanych z utrzymywaniem czystości w naszych domach. Zero waste, decluttering, smart waste management, sprzątanie jako medytacja i więcej zabawy – to tylko niektóre trendy omówione w raporcie „Przyszłość sprzątania”.
– Cleangang przygotował raport „Przyszłość sprzątania”, który ukazuje najnowsze trendy i mikrotrendy dotyczące szeroko pojętego utrzymywania czystości i konserwacji przedmiotów. – To kolejna – po zrealizowanym w ubiegłym roku badaniu z SW Research – publikacja cleangangu pozwalająca lepiej zrozumieć zmiany zachodzące w obszarze, który dotyczy przecież nas wszystkich. Do współpracy przy jej tworzeniu zaprosiliśmy niezależną badaczkę trendów, Monikę Borycką. Wspólnie przyjrzeliśmy się temu, jak zmieniają się nasze nawyki i z dużą satysfakcją obserwowaliśmy manifestacje tych trendów w naszej ofercie – mówi o raporcie Marek Bona, współzałożyciel marki cleangang.
– Sprzątanie to „ludzka sprawa”, wszak wszyscy sprzątamy i lubimy przebywać w uporządkowanej przestrzeni, a to powoduje, że także w tym obszarze odzwierciedlają się dynamiczne i znaczące przemiany, które obserwujemy dziś na gruncie społecznym, technologicznym i klimatycznym. Trendy często manifestują nasze wartości i aspiracje, stąd przemiany społeczne widoczne są w opowieści o tym, jak zmienia się nasze sprzątanie – dodaje Monika Borycka, założycielka TrendRadar.
Jakie konkretnie trendy wyróżniają się najbardziej? To zarówno tematy powiązane z coraz większą troską o klimat, jak i odzwierciedlenie zmiany domowych ról kobiet i mężczyzn oraz aspiracji do lepszego, przyjemniejszego codziennego życia.
1. Naturalna czystość
Jeden z najsilniejszych trendów w ekologicznym sprzątaniu polega na wybieraniu naturalnych lub roślinnych środków czystości, wolnych od agresywnych substancji chemicznych i zapachów. Są one nie tylko lepsze dla środowiska, ale także łagodniejsze dla skóry, układu oddechowego, nie powodują alergii i podrażnień u domowników, w tym u zwierząt. Wśród najczęściej używanych środków wymienia się sodę oczyszczoną, ocet, cytrynę i borax. Istotnym elementem tego trendu jest wykorzystywanie narzędzi do sprzątania wykonanych z naturalnych materiałów, takich jak drewno, włókna, bawełna, bambus czy szkło. To odzwierciedlenie większego trendu, który kładzie nacisk na jakość, rzemiosło oraz samowystarczalność i zachęcaj do ograniczania konsumpcji.
2. DIT – do it together, czyli naprawmy to razem
Ruch odnawiania, naprawiania i czyszczeniach ulubionych przedmiotów to jeden z trendów skoncentrowanych wokół cyrkularności. Wydłużanie życia rzeczom jest krokiem w kierunku zmniejszenia konsumpcji, a także próbą uniknięcia wyrzucania wciąż sprawnych urządzeń, które potrzebują jedynie małej naprawy. Co ciekawe, wokół tego trendu coraz częściej powstają mikrospołeczności, które modyfikują ruch „zrób to sam” (DIY), przechodząc do „zróbmy to razem” (DIT). Naprawianie przedmiotów wymaga wysokiej jakości środków czyszczących i narzędzi do kompleksowej renowacji, dlatego coraz częściej powstają również nowoczesne zakłady rzemieślnicze, które specjalizują się w naprawie współczesnych przedmiotów.
3. Refilling i sprzątanie zero waste
Zero waste to jedna z najbardziej przyjaznych środowisku postaw opierająca się na szacunku dla otaczających nas dóbr. Oznacza to produkcję z wytrzymałych materiałów, by mogły służyć jak najdłużej, czy rezygnację z jednorazowych przedmiotów. W kontekście sprzątania ten trend często manifestuje się poprzez poszukiwanie coraz bardziej ekologicznych alternatyw dla tradycyjnych opakowań oraz oferowanie klientom opcji uzupełniania wcześniej nabytych opakowań wybranymi środkami czystości (refilling). Istnieją też odważniejsze pomysły na to, by opakowania przedmiotów równocześnie same w sobie były środkiem czyszczącym lub narzędziem do sprzątania.
4. Wysoka koncentracja środków czystości, czyli mniej lania wody
Wg raportu UNESCO na całym świecie 2 mld osób (26% populacji) nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej, a 3,6 mld (46%) nie ma dostępu do bezpiecznie zarządzanych urządzeń sanitarnych. Prognozuje się, że niedobory będą się powiększać. W odpowiedzi na kryzysy wodne poszukuje się nowych rozwiązań, także w kategorii sprzątania, umożliwiających oszczędzanie wody. Coraz częściej mówi się o wykorzystywaniu tzw. wody szarej lub deszczowej. Jeśli chodzi o same produkty, to na rynku widać wzrost zainteresowania koncentratami do samodzielnego rozcieńczania. Walka o „mniejsze lanie wody” to także starania o bardziej wodooszczędny łańcuch dostaw produktów, czyli zminimalizowanie zużycia na poziomie produkcji.
5. Inteligentne sprzątanie
Aktualnie nowoczesne technologie, takie jak Internet Rzeczy, sztuczna inteligencja oraz analiza danych w czasie rzeczywistym, rewolucjonizują sektor sprzątania, czyniąc go bardziej efektywnym, zrównoważonym i elastycznym. Wykorzystanie autonomicznych maszyn do sprzątania stało się standardem, zwłaszcza w dużych obiektach komercyjnych. Zastosowanie robotów do monitorowania zużycia wody i energii real time przynosi ogromne oszczędności zarówno dla planety, jak i dla budżetu. Jest to bez wątpienia trend wart obserwacji – możliwe, że wkrótce roboty będą wykorzystywane do sprzątania w mniejszych wspólnotach mieszkaniowych lub w ramach modeli współdzielenia, lub subskrypcji.
Samsung Bot Handy został zaprojektowany jako dodatkowa ręka w domu. Wykorzystuje sztuczną inteligencję do rozpoznawania i przenoszenia obiektów o różnych rozmiarach i wadze. Może pomóc w sprzątaniu pomieszczeń czy sortowaniu naczyń.
6. Smart waste management
Podejście Smart zaczyna przenikać również do procesu usuwania odpadów. Cyfrowe zarządzanie odpadami stanowi innowacyjną strategię w gromadzeniu i obsłudze śmieci. Ta technologia opiera się na Internet of Things (IoT) – inteligentne systemy zarządzania odpadami dostarczają informacji dotyczących wzorców powstawania odpadów oraz zachowań związanych z ich usuwaniem. Określenie „inteligentny” odnosi się do wykorzystania narzędzi cyfrowych, takich jak specjalne sensory, narzędzia analityczne i automatyczne algorytmy, które służą do monitorowania i zarządzania odpadami w bardziej wydajny, zrównoważony i oszczędny sposób.
Czujniki poziomu napełniania RecycloBin UltraEye dokładnie mierzą poziom napełnienia pojemników za pomocą wiązek ultradźwiękowych. Poziomy napełnienia są wyświetlane w aplikacji mobilnej.
7. Architektura porządku, sprzątanie jako „medytacja”
Gromadzimy coraz więcej przedmiotów, dlatego utrzymanie porządku staje się coraz większym wyzwaniem. Globalny trend minimalizmu i próba ograniczenia konsumpcji powoduje potrzebę przemian w naszych wnętrzach. Dążenie do stworzenia bardziej uporządkowanych i schludnych przestrzeni odzwierciedla popularność declutteringu. Zauważamy rosnące zainteresowanie usługami, takimi jak architekt porządku, które pomagają w układaniu, przesiewaniu i pozbywaniu się rzeczy, których już nie potrzebujemy. Warto zaznaczyć, że ten nurt współgra z rosnącą troską o dobre samopoczucie, które jest łatwiejsze do osiągnięcia w bardziej uporządkowanym domu. Dla wielu osób sprzątanie i porządkowanie przestrzeni staje się też formą medytacji czy ukojenia, wspierającą dbanie o kondycję psychiczną.
Na polskim rynku o declutteringu mówią m.in. @cleanfluencerki, które w zabawny sposób pokazują nowe nawyki, które pozwalają utrzymać dom w czystości.
8. Męskie sprzątanie
Przeprowadzone w marcu 2023 roku badanie cleangangu i SW Research wskazywało, że sprzątanie wciąż ma płeć. „Sprzątam tylko ja lub głównie ja” – deklarowało tylko 30% badanych mężczyzn, i 62% kobiet. Podejście do „męskiego sprzątania” jednak ulega wyraźnemu przedefiniowaniu. W ostatnich latach następuje zmiana ról płci w gospodarstwach domowych. W porównaniu z poprzednimi pokoleniami polscy mężczyźni stają się aktywniejsi w opiece nad dziećmi i w pracach domowych. Przebudowują się także narracje medialne na temat panów i ich roli w rodzinie, czego przykładem jest kampania Noizz na temat potrzeby odejścia od niektórych wzorców „tradycyjnej męskości”, które bywają toksyczne dla samych mężczyzn.
Okazuje się, że mężczyźni dbający o dom mogą stać się gwiazdami mediów społecznościowych, czego przykładem jest TidyDad — influencer z Nowego Jorku. W Polsce wciąż brakuje takich osób.
9. Sprzątanie jako coś przyjemnego
Na ogół nie lubimy sprzątać, a niechęć ta rośnie w nas od dziecka. W ostatnim czasie rośnie liczba propozycji dla rodziców, którzy wykorzystując specjalne zaprojektowane zabawne gry i zabawy, zachęcają swoje dzieci do zaangażowania się w porządki. Współgra to także z trendem na naturalne środki czystości bez silnych substancji chemicznych, ponieważ mogą być one bezpiecznie stosowane przez najmłodszych. Również dorośli próbują „hackować” sprzątanie, czyniąc je bardziej przyjaznym. Powstaje wiele serii produktów o bardziej atrakcyjnym designie, które umilają z pozoru nudne i przyziemne czynności.
