Największymi wyzwaniami, stojącymi przed dyrektorami finansowymi w Polsce w 2025 r. będą niepewność ekonomiczna i zarządzanie łańcuchem dostaw. Z kolei największych szans na rozwój upatrują oni w cyfryzacji i automatyzacji finansów oraz transformacji biznesowej – wynika z najnowszego raportu KPMG w Polsce pt. „Nowoczesny CFO w transformującej się firmie”, przygotowanego we współpracy z ACCA. Dużym wyzwaniem pozostaje ESG – 42% ankietowanych przedsiębiorstw nie tylko nie raportuje, ale nawet nie monitoruje wskaźników niefinansowych, utrudnieniem są m.in. problemy z transparentnością i dokładnością danych. Dwie trzecie badanych dyrektorów finansowych nie wdrożyło jeszcze automatyzacji procesów podatkowych. Z AI/genAI w szerokim zakresie w swoich procesach finansowych korzysta dopiero 7% firm, ale 43% planuje wdrożenie tej technologii lub jest w fazie jej prototypowania.
Z raportu KPMG w Polsce, przygotowanego w partnerstwie z ACCA wynika, że niemal 4 na 10 ankietowanych dyrektorów finansowych w Polsce wskazuje niepewność ekonomiczną jako największe wyzwanie na 2025 rok. W obliczu niestabilności gospodarczej i rosnących kosztów kapitału, zarządzający finansami będą musieli podjąć działania mające na celu zwiększenie elastyczności i odporności swoich firm. Innymi wyzwaniami, wskazywanymi przez CFO były zarządzanie łańcuchem dostaw (33%), przepisy i regulacje prawne oraz zarządzanie talentami (po 27%).
– Rosnąca złożoność środowiska biznesowego wymusza ewolucję roli dyrektorów finansowych. Stają się oni strategicznymi liderami, odpowiedzialnymi nie tylko za finanse, ale i za innowacyjne przekształcanie całych organizacji. W tym kontekście, oprócz zarządzania ryzykiem, kluczowa staje się umiejętność szybkiej adaptacji do zmian, co wymaga od liderów finansowych dogłębnego zrozumienia nowych technologii, automatyzacji procesów z wykorzystaniem AI, a także zapewnienie transparentności i precyzyjnych danych pozafinansowych w kontekście regulacji w zakresie ESG – mówi Iwona Galbierz-Sztrauch, partner i szef działu usług finansowych w KPMG w Polsce.
Cyfryzacja i automatyzacja finansów to według CFO główna szansa na rozwój przedsiębiorstw w 2025 roku. Blisko połowa dyrektorów finansowych wskazało fakturowanie, obsługę płatności i księgowość jako obszary o największym potencjale do automatyzacji. Wdrożenie nowoczesnych technologii w tych procesach może przynieść znaczące oszczędności oraz zwiększyć precyzję operacji finansowych.
– Technologie cyfrowe zmieniają oblicze pracy finansistów. Narzędzia takie jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe czy zaawansowana analiza danych umożliwiają efektywniejsze zarządzanie finansami i podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym. W naszym badaniu ogromna większość respondentów wskazała, że cyfrowe technologie są priorytetem, który pomoże im zwiększyć efektywność i dokładność procesów finansowych. Wraz z rozwojem narzędzi do analizy danych, rośnie także znaczenie kompetencji cyfrowych wśród CFO, którzy muszą umieć zarządzać nie tylko finansami, ale i technologią, która wspiera działania biznesowe – mówi Agnieszka Jarosz, dyrektor zarządzająca ACCA w Europie Wschodniej i Północnej.
Mimo świadomości korzyści wynikających z automatyzacji, aż 67% respondentów w żadnym stopniu nie wdrożyło jeszcze automatyzacji procesów podatkowych w swoich firmach. Jako główne bariery w tym obszarze CFO wskazali trudności w integracji z istniejącymi systemami informatycznymi (39%) oraz częste zmiany legislacyjne i brak jasności przepisów podatkowych (37% odpowiedzi).
W obszarze automatyzacji procesów związanych z cenami transferowymi mniej niż jedna piąta firm zadeklarowała ich wdrożenie w ciągu najbliższych 12 miesięcy, co pokazuje, że wiele przedsiębiorstw wciąż opiera się na tradycyjnych rozwiązaniach w tym zakresie.
ESG i rosnące wymagania regulacyjne
Raportowanie niefinansowe i dostosowanie się do rosnących wymogów raportowania ESG stało się jednym z kluczowych zagadnień regulacyjnych i organizacyjnych dla przedsiębiorstw. Chociaż przepisy unijne stają się coraz bardziej rygorystyczne, 42% firm w Polsce nie raportuje, ani nawet nie monitoruje jeszcze wskaźników niefinansowych. Ponadto rozwiązania dotyczące monitorowania i raportowania ESG wdrażają lub planują wdrożyć jedynie te firmy, które są lub będą objęte unijną dyrektywą o raportowaniu niefinansowym (CSRD). W grupie organizacji, które raportują lub planują raportować ESG 4 na 10 ankietowanych wskazało, że problemy z transparentnością i dokładnością danych są znaczącym wyzwaniem w tym procesie.
– Nowe regulacje unijne, takie jak CSRD, stawiają przed firmami szereg wyzwań organizacyjnych i technologicznych, które wymagają od nich nie tylko przygotowania do gromadzenia danych, ale również inwestowania w odpowiednie rozwiązania IT i systemy monitorowania. Jednocześnie część przedsiębiorstw, zwłaszcza te, które jeszcze nie są objęte obowiązkiem raportowania, wciąż nie dostrzega korzyści płynących z przyjęcia standardów ESG. Wydaje się, że głównym problemem jest tutaj brak dostatecznej presji regulacyjnej oraz świadomości długoterminowych korzyści, jakie może przynieść monitorowanie i ujawnianie wskaźników zrównoważonego rozwoju – mówi Tomasz Kołodziejczyk, dyrektor w dziale usług finansowych w KPMG w Polsce.
– Nowoczesne narzędzia wspierające raportowanie ESG stają się kluczowe dla firm, które muszą dostosować się do nowych wymogów regulacyjnych. Choć wiele z nich nadal korzysta z tradycyjnych narzędzi, takich jak arkusze kalkulacyjne, rośnie zainteresowanie zaawansowanymi platformami. Dedykowane platformy informatyczne umożliwiają automatyzację zbierania, analizy i raportowania danych niefinansowych, co znacznie skraca czas potrzebny na ich zgromadzenie, redukuje ilość zaangażowanych zasobów oraz poprawia dokładność wyników – mówi Justyna Wysocka-Golec, partnerka w dziale advisory, liderka zespołu ESG, dekarbonizacji i bioróżnorodności w KPMG w Polsce.
Potencjał sztucznej inteligencji w finansach
Sztuczna inteligencja (AI) zyskuje na znaczeniu jako jedno z kluczowych narzędzi wspierających transformację funkcji finansowej. Mimo to, wyniki badania KPMG pokazują, że polskie firmy są wciąż ostrożne wobec jej pełnego wdrożenia. Tylko 7% organizacji korzysta z AI w swoich procesach finansowych w szerokim zakresie, co świadczy o opóźnieniach w adaptacji tej technologii w porównaniu do innych rozwiązań cyfrowych. 29% badanych zadeklarowało, że ich organizacje znajdują się na początku drogi z wykorzystaniem AI/genAI, zaś 4 na 10 nie korzysta z tej technologii, ale jest w trakcie prototypowania lub planuje jej wdrożenie w swoim przedsiębiorstwie.
– Mimo że tylko niewielka część firm w pełni wdrożyła AI, rosnąca liczba przedsiębiorstw testuje i prototypuje rozwiązania oparte na tej technologii. To wyraźny sygnał, że sztuczna inteligencja będzie kluczowym czynnikiem kształtującym konkurencyjność i efektywność operacyjną w nadchodzących latach. Firmy, które wdrożą te technologie szybciej, zyskają przewagę na zmieniającym się rynku – mówi Leszek Ortyński, dyrektor, lider ds. data science i AI w KPMG w Polsce.
Główne korzyści, które CFO dostrzegają w zastosowaniu sztucznej inteligencji, to przede wszystkim zwiększenie dokładności i wielowymiarowości analizy danych – wskazane przez 42% respondentów. AI daje możliwość automatyzacji rutynowych procesów, takich jak fakturowanie czy księgowość, co znacząco usprawnia działania operacyjne. Jednak mimo tych atutów, wiele firm wciąż napotyka bariery, takie jak brak wykwalifikowanego personelu oraz obawy dotyczące transparentności algorytmów.
Pełna wersja raportu dostępna jest na stronie internetowej KPMG: Nowoczesny CFO w transformującej się firmie | Edycja 2024.
