Chcesz zabezpieczyć swoją markę, jednak zastanawiasz się, co zapewni jej największą ochronę? Być może już posiadasz swój logo lub nazwę firmy, lecz nie jesteś pewien/pewna, jak złożyć wniosek o rejestrację znaku towarowego? O tym, jak ochronić Twoją markę jako znak towarowy opowie w niniejszym artykule r.pr. Katarzyna Świerkot-Chromik i adw. Magdalena Korol z kancelarii Creativa Legal.
Czym jest znak towarowy?
Znak towarowy jest to oznaczenie, które służy do identyfikowania produktów lub usług oferowanych przez danego przedsiębiorcę. Musi być jednak możliwe do przedstawienia w sposób graficzny (lub możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony). Oznaczenie to musi ponadto nadawać się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Jako znak towarowy mogą być zatem rejestrowane słowa (wyrazy), rysunki, grafiki, ale również kompozycje kolorystyczne, czy formy przestrzenne, a nawet melodie! Wszystko sprowadza się do tego, aby możliwe było przedstawienie danego oznaczenia w sposób graficzny.
Co zatem zarejestrować?
Na początku swojej działalności, większości osób zwykle zależy na ochronie swojej marki. Dlatego pierwszymi znakami towarowymi, jakie są rejestrowane (czasem nawet przed startem działalności) jest nazwa firmy czy jej logotyp.
Wybierając oznaczenie do rejestracji pamiętaj o tym, że znaki towarowe dzielą się zasadniczo na trzy rodzaje:
- Znaki słowne
- Znaki słowno-graficzne
- Znaki graficzne
Różnica między nimi jest taka, że znak słowny chroni dany wyraz (zbiór liter, znaków przestankowych czy cyfr), a znak słowno-graficzny – konkretne przedstawienie danego słowa, biorąc pod uwagę font, czcionkę, kolor czy dodatkowe oznaczenia graficzne. W tym zakresie znaki słowno-graficzne są podobne do znaków graficznych, bo w tym przypadku również chronimy konkretne przedstawienie graficzne.
Na przykładzie:
- znakiem słownym może być określenie: „Kucharskie imperium Marcina Kuchcika”, czyli nazwa firmy;
- znakiem słowno-graficznym będzie powyższe określenie, zapisane fantazyjną czcionką z dodatkowymi graficznymi elementami np. rysunkiem czapki kucharskiej, czyli logotyp;
- znakiem graficznym zaś będzie sam graficzny rysunek czapki kucharskiej, z którego korzysta pan Marcin Kuchcik, czyli sygnet.
Jaki znak zarejestrować? To dobre pytanie! Zależy od tego, na czego ochronie Ci zależy – czy nie chcesz, aby ktoś skopiował Twój logotyp, czy może aby korzystał z tej samej nazwy? Oczywiście możesz zarejestrować kilka znaków towarowych. Będzie się to jednak wiązać z kilkoma opłatami i postępowaniami rejestrowymi przed odpowiednimi urzędami.
Jak działa ochrona znaku towarowego?
Ochrona znaku towarowego działa w bardzo konkretnych zakresach. Nie jest możliwe zakazanie każdemu, na zawsze i wszędzie korzystania z Twojego oznaczenia. Ochrona znaku towarowego to ochrona:
- konkretnego oznaczenia,
- w konkretnym zakresie towarów i usług,
- na konkretnym terytorium,
- przez konkretny czas.
Ochrona konkretnego oznaczenia
Rejestrując znak towarowy, pamiętaj, że chronione jest konkretne jego przedstawienie. Oznacza to, że jeżeli wprowadzisz jakieś zmiany do swojego brandingu, to prawdopodobnie będziesz musiał/musiała zarejestrować nowy znak towarowy. Podobnie w przypadku posługiwania się kilkoma kolorami dla znaku towarowego – jeżeli Twój logotyp został przygotowany we wszystkich kolorach tęczy, to jak najbardziej możesz tyle jego wersji zarejestrować, ale będzie to kosztowne.
Zwykle jednak jest jeden lub dwa kolory, którymi posługujesz się najczęściej – to nad rejestracją tych wersji kolorystycznych powinieneś/powinnaś się zastanowić albo rozważyć rejestrację znaku słownego.
Czy ochrona konkretnego oznaczenia sprowadza się do tego, że jeżeli nasza konkurencja zmieni jedną literę w znaku to nie jesteśmy chronieni? Nie – aby ustalić naruszenie praw do znaku towarowego należy ustalić nie identyczność, ale tak duże podobieństwo, że odbiorcy mogą zostać wprowadzeni w błąd co do pochodzenia towarów lub usług.
Ochrona w konkretnym zakresie towarów i usług
Ochrona znaku towarowego nie obejmuje wszystkich towarów i usług, jakie tylko można sobie wymarzyć. Jest ona ograniczona wyłącznie do szczegółowo określonego zakresu działalności. Ten zakres działalności wskazuje się, korzystając z tzw. klas nicejskich, czyli ujednoliconego systemu klasyfikacji towarów i usług.
Pamiętaj, aby wybrać tylko te klasy, które odnoszą się do Twojej działalności teraz i w najbliższej przyszłości (do ok. 5 lat). Rejestracja w dużej liczbie klas może być kosztowna oraz ryzykowna, ponieważ zwykle każda kolejna klasa jest dodatkowo płatna, a gdy w ciągu ok. 5 lat nie będziesz korzystał ze swojego znaku, inna osoba może złożyć wniosek o jego unieważnienie.
Ta konieczność ograniczenia się do konkretnych klas wynika z tego, że nie będzie stanowić dla Ciebie konkurencji ktoś, kto działa w zupełnie innej branży i raczej nie nastąpi ryzyko pomyłki pomiędzy Twoim znakiem a znakiem kogoś działającego w zupełnie innym zakresie.
Ochrona na konkretnym terytorium
Ochrona znaku towarowego obowiązuje jedynie na terytorium, na którym został zarejestrowany. Dlatego ważne jest, abyś rozważył, gdzie prowadzisz swoją działalność i gdzie chcesz uzyskać ochronę dla swojego znaku. Jeśli działasz głównie w Polsce, musisz złożyć wniosek o rejestrację do Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej (UPRP). Natomiast jeśli chcesz uzyskać ochronę na terenie całej Unii Europejskiej, możesz złożyć jeden wniosek do EUIPO, czyli Urzędu UE ds. Własności Intelektualnej.
W przypadku innych krajów na świecie sprawa jest bardziej skomplikowana. Zawsze możesz zwrócić się do lokalnego urzędu, ale często wiąże się to z wysokimi kosztami tłumaczenia i korzystania z usług lokalnych kancelarii prawnych. Jeśli już masz zarejestrowany znak towarowy na jednym terytorium, możesz złożyć wniosek o rozszerzenie ochrony na inne kraje, które są członkami Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO).
Ochrona przez określony czas
Ochrona znaków towarowych nie jest niestety wieczna! Prawa ochronne udzielane są na maksymalnie 10 lat, ale mogą być wielokrotnie przedłużane, pod warunkiem uiszczenia odpowiednich opłat i zmieszczenia się w terminie z wnioskiem o przedłużenie.
Mam znak i nie zawaham się go użyć
Aby chronić swoje oznaczenie, najlepiej rozważyć jego rejestrację jako znaku towarowego. Otrzymasz wtedy prawo ochronne i wyłączność na jego stosowanie na danym terytorium przez okresu 10 lat. Jak tego jednak użyć?
Możesz rozpocząć dodawanie do swojego znaku erki w kółeczku: ®. Jest to uniwersalny symbol mówiący o tym, że oznaczenie to zostało zarejestrowane.
Oprócz tego w przypadku, gdy ktoś kopiuje Twoje oznaczenie lub próbuje się pod Ciebie podszywać, jest to istotny argument w sporze! Nie będziesz musiał prowadzić trudnego i ciężkiego postępowania z tytułu dopuszczenia się przez kogoś czynu nieuczciwej konkurencji, a będziesz mógł/mogła pójść prostszą ścieżką – naruszenia praw do znaku towarowego. Przesłanki, jakie trzeba udowodnić w tym drugim postępowaniu, skupiają się na konkretach:
- korzystaniu z oznaczenia, które jest podobne lub tożsame z zarejestrowanym znakiem towarowym bez uprawnienia,
- ryzyku wprowadzenia konsumentów w błąd w związku z tym korzystaniem.
W przypadku postępowań o naruszenie zasad uczciwej konkurencji, najczęściej konieczne będą do wykazania jeszcze takie przesłanki jak: naruszenie lub zagrożenie interesu przedsiębiorcy, które nie zawsze jest proste do wykazania.
Rejestracja znaku towarowego daje Ci również dodatkową przewagę – niekwestionowalny dowód w postępowaniach sądowych. Dzięki temu nie będziesz musiał/musiała kombinować, jak udowodnić od kiedy korzystasz z tego oznaczenia. Wystarczające będzie przedstawienie certyfikatu rejestracji.
Teraz już wiesz, że rejestracja znaku towarowego daje poczucie bezpieczeństwa dla Twojej marki. Jeżeli chcesz zarejestrować swój znak towarowy i zdobyć nie tylko ochronę swojej marki, ale również prestiżowe źródło dodatkowego dochodu (np. gdybyś miał udzielić licencji na korzystanie ze swojego znaku) – skontaktuj się z nami, a chętnie Ci pomożemy!
